BALKAN SAVAŞLARI

Balkan Savaşları Osmanlı Devletinin Balkanlar’daki 4 devlete karşı 1912-1913'de yaptığı savaşlardır (8 Ekim 1912 - 29 Eylül 1913). Çatışmaların temel nedeni Bulgaristan ile Sırbistan'ın Balkanlarda hızlanan faaliyetleridir.

 I. Balkan Savaşı [değiştir]
Bulgar askerleri Edirne saldırı öncesinde
Yunan Kruvazör Averof (müze)

    Ana madde: I. Balkan Savaşı

1878 tarihli Berlin Antlaşmasında umduğunu bulamayan Bulgaristan bağımsızlığını kazandıktan sonra Balkanlar'da etkin bir politika izlemeye başlamıştı. Bosna-Hersek'in ilhakı ise Sırbistan'ı aynı yönde bir politika izlemeye itti.

1912 yılında bu iki devletin çıkarlarının çatışmaması için Rusya, Bulgaristan ve Sırbistan arasında arabuluculuk ve düzenleyicilik yapmaya başladı. Osmanlı Devleti'ne karşı yapılan ittifaka Yunanistan ve Karadağ da katıldı.

İngiltere ve Rusya 'nın Anlaşması [değiştir]

Yine 1912 yılında İngiltere, Rusya ile Tallinn'de gizli bir anlaşma yaparak, Rusya'yı İstanbul ve Boğazlar üzerinde serbest bıraktı.

Rusya'nın Balkan Devletleriyle Antlaşması [değiştir]

Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki varlığına son vermek isteyen Yunanistan, Bulgaristan, Sırbistan ve Karadağ, Rusya'nın aracılığıyla aralarında anlaşarak, Türkleri Balkanlardan atmak istediler. Trablusgarp Savaşı da onları cesaretlendirdi.


    * Trablusgarp Savaşı’nın çıkması (1911).

Osmanlı Ordusunun Hataları [değiştir]

    * Osmanlı Ordusunda bölgeyi çok iyi tanıyan 1000 kadar subayın İttihat ve Terakki örğütünün ordu üzerindeki hakimiyetini artırmak amacıyla orduyu gençleştirmek görüntüsü altında emekli etmesi,
    * Balkanlarda olası bir karışıklığın olamayacağı kanısıyla bölgeden 200 taburluk(75000 asker)bir kuvvetin terhis edilmesi,
    * Ordunun donanımının düşman güçlerden çok daha üstün olmasına rağmen silah depolarının sabotaj ve baskınlara açık ileri mevkilerde konuşlandırılması,
    * İrtibat yollarının ve istihbari noktaların dış taarruzlara açık bırakılması,
    * Sırbistan devletinin Almanyadan satın aldığı ağır silahların Selanik limanı üzerinden geçirilmesi ve dolayısıyla balkan devletlerinin silahlanması hususuna ses çıkarılmaması.
    * Askerlikle politikanın tamamiyle birbiri içine girmesi sonucu İttihat ve Terakki Partisi mensubu ve Hürriyet ve İtilaf Partisi mensubu subay ve generallerin, sırf siyasi görüş farkı nedeniyle birbirine yardım etmemesi.

Sonuçları [değiştir]

Çok kısa zaman zarfında;

    * Osmanlı Devleti yaklaşık 700.000 civarında asker ve yılların çabasıyla elde edilmiş binlerce top ve silah stoklarını kaybetti.
    * 6 milyonu Türk, 2 milyonu Arnavut olmak üzere toplam 8 milyon sivilin kaybına yol açtı.
    * Ordu deneyimsiz ve sabotör subaylarca yönetildiğinden doğu ve batı cephesi olarak iki tertipte savaşan osmanlı ordusunun ilk önce Doğu ordusu bulgarlar tarafından yok edilmiştir.Daha sonra Batı cephesiyle irtibatı kesilen Osmanlı ordusu Sırp ve Yunanlılarla savaşan birliklerini de kaybetmiştir.
    * 1910 daki sıkıntılar nedeniyle Arnavutlar Osmanlı tarafında yer almamıştır.
    * İttihatçı askeri örgütlenme ve taraftarların beceriksizliği nedeniyle Trakya Türkleri ancak 45000 civarında bir seferber çıkarabilmiştir.
    * Öte yandan savaşın kısa sürmesi Osmanlı Devletinin Anadolu ve Arap yarımadasındaki birliklerinin bölgeye nakledilmesine dahi fırsat tanımamıştır.
    * 1.Balkan savaşı tam bir baskındır.
    * Balkan savaşında Osmanlı Devleti'nin kendisinden daha küçük balkan devletlerine yenilmesi düvel-i muazzamayı(İngiltere ,Fransa, Rusya) kışkırtmış ve Çanakkale Savaşına yol açmıştır.

Kaybedilen Topraklar ve Halk [değiştir]

Bulgarlar, Çatalca'ya kadar gelerek, İstanbul'u tehdit etmeye başladılar. Sırp, Karadağ ve Yunanlılar, Makedonya'yı tamamen işgal ettiler. Diğer hristiyan Balkan ülkelerini kendine karşı tehdit olarak gören Arnavutluk,mecburen bağımsızlığını ilan etti. Yunanlılar, İmroz (Gökçeada) ve Bozcaada dışındaki adaları işgal etti.

Taraflar arasında savaşı bitiren anlaşma 1913 yılı Mayıs ayında Londra'da imzalandı. Londra Antlaşması'na göre:

    * Arnavutluk bağımsızlığını kazandı.
    * Girit Adası Yunanistan'a verildi.
    * Osmanlı Devleti'nin Trakya sınırı Edirne'yi dışarıda bırakacak şekilde Midye-Enez Hattı oldu!..

II. Balkan Savaşı [değiştir]

    Ana madde: II. Balkan Savaşı

Bulgaristan'ın daha fazla toprak almasını kabul etmeyen Yunanistan, Karadağ, Sırbistan ve I. Balkan Savaşı'na katılmayan Romanya birleşerek, Bulgaristan'a karşı savaş açtılar. Bulgarların üst üste yenilerek Doğu Trakya'daki birliklerini batıya kaydırmasından faydalanan Osmanlı Ordusu, Midye-Enez çizgisini aşarak, Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı.

II. Balkan Savaşı Ağustos 1913 tarihli Bükreş Antlaşması ile bitti. Bu antlaşma ile Bulgaristan Dobruca'yı Romanya'ya, Kavala'yı Yunanistan'a veriyor Makedonya'dan ufak bir toprak parçası alıyordu.

II. Balkan Savaşı ve Osmanlı Devleti'nin Yaptığı Anlaşmalar [değiştir]

Bu antlaşmayı takiben Osmanlı Devleti yine 1913 yılında İstanbul Antlaşması'nı yaptı. Kırklareli ve Dimetoka, Osmanlı Devleti'ne geri verildi. Batı Trakya ve Dedeağaç, Bulgaristan'da kaldı.

Osmanlı Devleti bu savaşın sonunda Yunanistan'la Atina Antlaşması'nı yaptı. Girit ve Ege Adaları, Yunanistan'a verildi. Yunanistan'da kalan Türklerin durumu da düzenlendi. Sırbistan ve Karadağ'ın, Osmanlı Devleti'yle sınırı kalmadığı için antlaşma imzalanmamıştır.

Osmanlı Devleti Sırbistan ile de Bulgaristan'la yaptığından farklı bir İstanbul Antlaşması imzalamıştır.

Her 3 anlaşmada da Balkan devletlerinin sınırları içinde kalan Türk topluluğunun durumuna ilişkin hükümler bulunmakta, Balkanlardaki Türk halkının din ve mezhep özgürlüğü, Türkçe öğretim yapan ilk ve orta okulların açılması gibi hususlara yer verilmektedir..

Elçiler Konferansı [değiştir]

İtalya ve Yunanistan'ın işgaline uğramış ve hukuken Osmanlı toprağı olan Ege Adaları konusunda bu anlaşmalarda herhangi bir hüküm yoktur. Bu konu ile Londra'da toplanmış bulunan "Elçiler Konferansı" uğraşıyordu. Konferans 1914 Şubat ayında Meis adası dışında İtalya'nın işgal ettiği adalar İtalya'ya, İmroz ve Bozcaada dışında Yunanistan'ın işgal ettiği adalar ise Yunanistan'a bırakılması kararını aldı. Ancak, yine Konferansa göre bu kararın hukuki değer kazanabilmesi için İtalya ve Yunanistan'ın Osmanlı ile ayrı ayrı birer antlaşma yapması gerekiyordu. Bu antlaşmalar imzalanamadan I. Dünya Savaşı Patlak vermiştir.

Sonuçlar [değiştir]

    * Batı Trakya, tüm Makedonya, Arnavutluk, Ege Adaları kaybedilmiş, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki varlığı, Doğu Trakya ile sınırlandırılmıştır.
    * 19. yüzyılda başlayan Osmanlı Devleti'nin parçalanma sürecinin doruk noktasına vardığı açıkça ortaya çıkmıştır.
    * Balkanlardaki dinmeyen huzursuzluk I. Dünya Savaşı'nın nedenleri arasında yer almıştır.
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol