ATATÜRK DEVRİMLERİ
Atatürk Devrimleri
Atatürk Devrimleri ya da Atatürk İnkılapları (Kemalist Devrim, Türk Devrimi, Atatürk Reformları, Türkiye Cumhuriyeti Devrimi vb. adlarla da anılır), Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı olan Mustafa Kemal Atatürk tarafından öncülük edilen, TBMM'nin açılmasından sonra 1922'de saltanatın kaldırılması ile 1933'e kadar devam eden ve sonucunda teokratik ve çok uluslu Osmanlı Devleti'nin laik,demokratik ulus devlet Türkiye'ye dönüşmesiyle sonuçlanan devrimlerin tümü. Bu devrimler toplumsal, kültürel, legal ve ekonomik bir dizi düzenlemelerdir.
Konu başlıkları[gizle] |
Yapıldıkları alanlara göre devrimler [değiştir]
Siyasal devrimler [değiştir]
- Saltanatın Kaldırılması ([[1 Kasım 1922)
- Türkiye'nin Yeniden İdari Teşkilatlanması (1921, 1924, 1930)
- Ankara'nın Başkent Olması (13 Ekim 1923)
- Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
- Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
- Çok Partili Rejim Denemeleri (Serbest Cumhuriyet Fırkası, 1930)
Toplumsal ve Sosyal Alanda Yapılan Devrimler [değiştir]
- Kadınların Erkeklerle Eşit Haklara Sahip Olması(1934)
- Şapka ve Kıyafet Devrimi (Şapka Kanunu, 28 Kasım 1925)
- Lâkap ve Unvanların Kaldırılması (26 Kasım 1934)
- Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934)
- Miili Bayramlar ve Genel Tatiller (27 Mayıs 1935)
- Milletlerarası Takvim ve Saatin, Yeni Rakamların Kabulü ve Ölçülerde Değişiklik (26 Aralık 1925 - 26 Mart 1931)
Eğitim ve kültür alanındaki devrimler [değiştir]
- Millet Mekteplerinin Açılması (1920)
- Öğretimin Birleştirilmesi (3 Mart 1924)
- Medreselerin Kapatılması (1926)
- Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun (1926)
- Harf Devrimi (1 Kasım 1928)
- Güzel Sanatlarda Yenilikler(1928)
- Türk Tarih ve Dil Kurumlarının Kurulması (12 Nisan 1931, 12 Temmuz 1932)
- Üniversite Reformu (1933)
- Üniversite Öğreniminin Düzenlenmesi (31 Mayıs 1933)
- Köy Enstitüleri (17 Nisan 1940)
Ekonomi Alanında devrimler [değiştir]
- İzmir İktisat Kongresi (1923)
- Aşar(Öşür) Vergisinin Kaldırılması (17 Şubat 1925)
- Çiftçinin Özendirilmesi(1925)
- Örnek Çiftliklerin Kurulması (1925)
- Tarım Kredi Kooperatifleri'nin Kurulması (1925)
- Kabotaj Kanunu (1 Temmuz 1926)
- Sanayi Teşvik Kanunu (28 Mayıs 1927)
- Toprak Reformu (1929)
- I. ve II. Kalkınma Planları (1933, 1937)
- Yüksek Ziraat Enstitüsü'nün Kurulması (1935)
- Ticaret ve Sanayi Odalarının Kurulması (1935)
Hukuksal devrimler [değiştir]
- Mecellenin Kaldırılması (1924 - 1937)
- Medeni Kanun (1924 - 1937)
- Türk Ceza Kanunu (1926)
- Yeni Anayasanın Kabulü (1924)
- Teşkilat-ı esasiye Kanunu (1921)
- Şer'iyye Mahkemelerinin Kapatılması (1924)
Atatürk devrimlerinin nedenleri [değiştir]
- Atatürk'e göre bu devrimlerin amacı; Türk Milletinin son asırlarda geri kalmasına neden olan bütün kurumları kaldırarak yerine milletin karakterine, şartlara ve çağın gereklerine uygun ve ilerlemeyi sağlayacak yeni kurumlar kurmak ve Türkiye'yi muasır medeniyetler seviyesine çıkartmakdır.
- Osmanlı Devleti'nin içte ve dışta saygınlığını yitirmiş, vatandaşın sorunlarını çözmekten uzak hale gelmiş, ekonomisi bozulmuştu. Büyük devletler, Osmanlı Devleti'ne verdikleri borçların karşılığı olarak, üretilen malların çoğuna el koymaktaydılar.
- Birbiri ardı sıra yapılan savaşlar ve ayaklanmalar halkı bezdirmiş, toplum düzeni bozulmuştur. Vergiler adaletsizdi. Kanun karşısında kimseye eşit davranılmıyor ve halk gittikçe daha da fakirleşiyordu.
- Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşından da yenik çıkınca, ülke diğer devletlerce işgale uğradı. Artık Osmanlı Devleti, fiilen çökmüş, sadece ismen varlığını devam ettirmekteydi. Padişah kendi canının ve tahtının kaygısına düşmüş, işgal devletleri ile işbirliği içerisindeydi. Vatanın ve milletin kurtarılması gerekiyordu. Bu da ancak yeni bir devlet ve rejimi kurarak yapılabilirdi.
- Atatürk ve arkadaşları Türk Milletini bu durumdan kurtarmak için Kurtuluş Savaşını başlatmış, Samsun'a çıkışından sonra Erzurum ve Sivas Kongrelerini yaparak Anadolu'nun dört bir yanından gelen temsilciler ile birlikte vatanı kurtarmak için çalışmaya başlamışlardır. Sonunda 23 Nisan 1920'de Ankara'da TBMM açılmış ve yeni bir Türk Devleti, Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş oldu. Bu yeni devlet içte padişah hükümetine, dışta işgalci düşmanlara karşı büyük bir mücadele başlattı. Vatan toprakları düşmandan temizlendi. Sonra da padişahlık yönetimi kaldırıldı. Yerine, akılcı, gerçekçi, ilerici bir yönetim kuruldu. Atatürk'ün yaptığı devrimlerle bugünkü çağdaş Türk toplum düzeni oluşmuş oldu.Çağdaş devlet düzeninde temel alınan esaslar çağın ilerleyen devletlerindeki ilerlemeyi sağlayan sistemleri bir devrimle uygulayarak çağdaş uygarlık seviyesinin üstüne çıkmaktır.Başarılı olmasının temel sebebide daha öneki çabalar gibi taklit ve özenti olması değil ilerleyen ve çağın ilerisindeki devletlerin nasıl ve ne şekilde ilerlediğini temelde felsefik olarak inceleyen ve bunu taklit değil yoluyla değil temelini kurarak düşünce sistemi içine yerleştirerek akılcılığın öncülüğünde uygulamasıdır.